Dorus Rijkers

Bootnaam:	Dorus Rijkers
Eigen website:	In aanbouw
Klasse:
Bouwjaar:	1923
Opdrachtgever:	N.Z.H.R.M.
Werf:	Rolandtwerf Vertens te Hemelingen (D)
Afmetingen:	loa 18,25 / boa 4,50 / d:1,38
Waterverplaatsing:	46,3 ton
Huidige motor(en):	100 pk 4 cil Deutz-Brons na verdieselen in 1930
Originele motor(en):	80 pk 4 cilinder Deutz-Brons
Snelheid:	8,25 knopen

In dienst tot:	1965
Stations:	Den Helder, Scheveningen
Huidige eigenaar:	St. Instandhouding Motorreddingsboot Dorus Rijkers
MMSI:
Call sign:	PE3116
Huidige ligplaats:	Den Helder (St. Museumhaven Willemsoord)

Historie

De boot werd in Duitsland gebouwd vanwege de buitengewoon hoge prijzen van ijzer in Nederland, die de Redding Maatschappij noodzaakte uit te wijken naar het buitenland. De bouw vond daarom plaats bij de Roland Werft te Hemelingen nabij Bremen. De boot werd voorzien van een inrichting tot slepen, van een springnet voor schipbreukelingen en van een eenvoudig zeil tuig. De twee ankers werden voorzien van twee keer 100 meter ankerketting.

De geklonken romp is gemaakt van Siemens Martin staal. De boot heeft een dubbele bodem, zeven dwarsscheepse waterdichte schotten en 32 waterdichte compartimenten. Het kloppend hart bestaat uit een 4-cilinder Deutz-Brons dieselmotor met een vermogen van 100 pk. Hiermee kan een snelheid worden behaald van ruim 8 knopen. De naam van de boot werd een eerbetoon aan ‘s-lands meest bekende redder: Dorus Rijkers.

De eerste standplaats werd Den Helder waar het schip op 17 juli 1923 in dienst werd gesteld. Eind augustus van dat jaar verrichtte zij haar eerste belangrijke reddingtocht:

34 schipbreukelingen werden gered van het Italiaanse stoomschip Koefia, gestrand op de Eierlandse Gronden. Ze kwam meteen gehavend terug.

De eerste die haar verwelkomde was natuurlijk de nog jonge 76-jarige Dorus Rijkers zelf. De boot vertoonde duidelijk de tekenen in het gevecht te zijn geweest’, aldus het rapport in “De Reddingboot” van 23 december 1923: ingedrukte verschansing, op een paar plaatsen beschadigd hekwerk en een verzette sleepboog en een losgerukte stootgordel. De kosten van deze tocht waren fl. 260,- aan gasolie, maar daar was het schip nog niet voor gerepareerd zo stond in het rapport!

 

Gedurende de verdere levensloop van de Dorus Rijkers zijn nog vele spectaculaire reddingen verricht. In de 42 jaar dat zij dienst deed voer de motorreddingboot Dorus Rijkers in totaal 290 maal uit op redding, waarbij in totaal 659 mensen werden gered.

Net als haar naamgever werd de Dorus Rijkers in het gehele land bekend door de vele reddingen onder moeilijke omstandigheden. In februari 1953 maakte de boot vele tochten in Zeeland i.v.m. de toenmalige Watersnoodramp. Van 1955-1961 voer de Dorus operationeel voor het station Scheveningen. Van 1961 tot 1965 was zij aldaar reserveboot. Na 1965 is de Dorus Rijkers in verschillende particuliere handen geweest en belande uiteindelijk halverwege 2009 in handen van de Stichting Instandhouding Motorreddingboot Dorus Rijkers (1923). Met deze aanschaf is een dreigende sloop van een uniek nautisch monument voorkomen en de basis gelegd voor het behoud van een waardevol nautisch erfgoed voor het nageslacht en voor de Stichting Nautische Monumenten te Den Helder.

Renovatie

Vanaf 2009 is er door een groep enthousiaste liefhebbers keihard gewerkt aan het herstel van het schip. Sip Wiebenga: “Er is aan boord al van alles aangepakt door de vrijwilligers. Was het oorspronkelijk niet de opzet om de motor uit de boot te halen en deze te reviseren, in tweede instantie is dat wel gebeurd. En maar goed ook, al was deze actie niet in de begroting opgenomen en er niet begrote kosten moesten worden gemaakt.
Ondanks alle positieve geluiden over de motor waren we met de boot, als we waren gaan varen, niet erg ver gekomen. Een ploeg vrijwilligers allen oud-scheepswerktuigkundigen uit zowel de Koopvaardij als Marine hebben de Deutz-Brons van 1923 uit de boot gehaald en deze volledig gedemonteerd, de onderdelen gereviseerd en de motor weer in elkaar gezet.”

Na van diverse zijden financiële steun te hebben ontvangen werd met de restauratie begonnen. Het casco was weliswaar geruime tijd voor de aankoop gestraald, maar moest desondanks op vele plaatsen bijgewerkt worden en ook moesten op diverse plaatsen delen van de huidplaten worden vervangen. De restauratie van de Dorus Rijkers bevindt zich thans in een vergevorderd stadium.

 

Voor de toekomst wordt naar de nodige financiële steun  gezocht. Naast het te voldoen aan de vaste lasten zal ook geld verworven dienen te worden voor brandstof en het onderhoud van de boot. Hiertoe wordt deelgenomen aan allerlei activiteiten in het land zoals De Nationale Reddingbootdagen, feestelijkheden in havens en het maken van  vaartochten.

Sponsoring

Zoals vermeld is de Stichting op zoek naar gelden. Het meemaken van een vaartocht kan uitsluitend tegen betaling. Een ieder die dit project een goed hart toedraagt vragen wij om sponsor te worden of een bedrag ineens beschikbaar te stellen. Nadere informatie is te verkrijgen bij de heer Ruud Kwast. Tel. 0223-642653.

Wie was Dorus Rijkers

Theodorus (Dorus) Rijkers, werd geboren in Den Helder op 28 januari 1847. Al op jonge leeftijd vergaarde hij bekendheid met zijn gedurfde reddingsacties die hij toen nog met zijn eigen boot uitvoer. In 1870, verdiende hij voldoende om een gezin te onderhouden en trouwde met weduwe Neeltje Huisman. Zij was eerder getrouwd geweest met vletterman Jan Kuiper en had zes kinderen, variërend van 4 tot 18 jaar. Van een tocht met een haringvlet was haar man niet teruggekeerd. In 1872 redde Dorus Rijkers alle 25 bemanningsleden van de bark Australia. Mede dankzij deze reputatie werd hij schipper op de roeireddingboot van de Noord- en Zuid-Hollandsche Redding Maatschappij (NZHRM).

 

Uit zijn huwelijk met Neeltje werd een dochter geboren. Toen zijn stiefdochter een dochter kreeg werd Dorus Rijkers door een ieder in Den Helder “Opa” genoemd. Zo heette de beroemdste redder uit die tijd “Opa Dorus”.

Dertig jaar lang verrichtte hij talloze en soms heel spectaculaire reddingen, wat hem in Nederland tot een volksheld maakte. Hij redde in totaal 511 mensenlevens. Voor zijn werk ontving hij zowel in Nederland als daarbuiten menige hoge onderscheiding, waaronder van de Nederlandse Koning Willem III en de Duitse Keizer Wilhelm II. In 1911 ging hij op 64 jarige leeftijd met pensioen.

Hij overleed op 81 jarige leeftijd  op 19 april 1928. Zijn begrafenis leek wel een staatsbegrafenis. Als een nationale held werd hij ter aarde besteld op de begraafplaats van Huisduinen. Als eerbetoon aan één van de grootste redders uit die tijd werd een motorreddingboot naar hem vernoemd. Zijn dood was overigens ook aanleiding om een comité samen te stellen dat een monument moest gaan oprichten dat in de persoon van Dorus Rijkers, alle zeehelden zou eren. Dit Nationaal Monument  voor het Nederlandse Reddingwezen werd op 4 juni 1935 door Koningin Wilhelmina te Den Helder onthuld op een plein, dat later hernoemd werd in het Helden der Zeeplein. Verder zijn in Den Helder een straat en twee hofjes naar hem vernoemd. In één van de hofjes staat als persoonlijk monument een bronzen borstbeeld van Dorus Rijkers. Ook het in Den Helder gevestigde Nationaal Reddingmuseum draag zijn naam.

Activiteiten

De reddingboot Dorus Rijkers is thans bijna volledig gerenoveerd, bevindt zich in nagenoeg originele staat en is van alle mogelijke reddingmiddelen voorzien en wordt als varend nautisch monument ingezet als promotieschip voor het totale reddingwezen in zowel het Waddengebied als op de Noordzee.
Ook wordt de boot ingezet voor het maken van rondvaarten op de Waddenzee en voor het uitvoeren van as-verstrooiingen op de Waddenzee en Noordzee, waarbij desgewenst een bezoek kan worden gebracht aan Texel. De boot kan 12 passagiers aan boord nemen. Vaartochten worden in voorkomend geval gezamenlijk uitgevoerd met de oud-motorreddingboot “De Zeemanspot”.